انجمن مس ایران سومین دوره و کارگاه آموزشی خود را تحت عنوان مدیریت زیست محیطی معادن روباز مس برپایه قوانین و مقررات کشور برگزار کرد. این کارگاه آموزشی با محوریت‌های معادن روباز و‌روشهای استخراج، تخریب های زیست محیطی، قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست و مدیریت محیط‌زیست آب و خاک در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.
مهندس تورج فتحی، معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست مدرس این دوره آموزشی بود که در ادامه به بخشی از گفته‌های ایشان پرداخته شده است:
یکی از مهمترین بخش های تخریبی معادن تخریب خاک است. تشکیل یک سانتیمتر از لایه خاک در آب و هوای اقلیمی ایران از ۸۰۰ سال تا دو میلیون سال در تغییر است. در نتیجه برداشته شدن و تخریب خاک خسارت قابل توجهی به محیط زیست به شمار میرود اما با اینحال تا سال ۱۳۹۸ هیچ قانون مستقلی برای خاک وجود نداشت. از سال ۱۳۹۸ طبق قانون حفاظت خاک، جزئیات تخریب و آلودگی خاک و مواد مورد بحث در آن تعریف شده است. ما خاک را به صورت یک اکوسیستم زنده می شناسیم مثل حیات وحش و پوشش گیاهی که خاک هم بخش زنده ای از اکو سیستم هر منطقه ای است. چه منطقه بیابانی باشد و چه جنگلی از هر اکوسیستمی که مثال بزنیم خاک یکی از مهمترین بخش های اکوسیستم محیط زیستی است و نقطه ای زنده در زمین است از این رو تخریب خاک یکی از بحث های مهم فعالیت های معدنی است. طبیعتا نمی توانیم هیچ ماده معدنی را استخراج کنیم بدون اینکه بخشی از خاک آن منطقه تخریب شود و همچنین استخراج رو باز و روش های استخراج رو باز تخریب بیشتری نسبت به روش های زیر زمینی دارد اما با توجه به اقتصاد معدن و طراحی که انجام می شود و عمق ذخیره ماده معدنی که وجود دارد اغلب معادن رو باز استخراج می شوند که اثرات تخریبی بیشتری روی خاک ایجاد می کنند. ما به مشاورینی که مطالعه و کار تحقیقاتی می‌نمایند توصیه می کنیم روی بحث خاک با دقت بیشتری عمل کنند و به مجری طرح اعلام نمایند در رابطه با بحث احداث راه و سینه کارهای مختلف برای استخراج و یا حتی در مرحله اکتشاف، تخریب های سطحی که اتفاق می افتد را تا حد ممکن کاهش بدهند و چنانچه ناچار هستند در بخشی از محدوده معدنی کار کنند و نیاز است خاک برداشته شود این خاک را به عنوان یک لایه زنده قبل از مراحلی مثل فرایندهای انفجاری، جمع آوری نمایند و مثل یک فرش روی اتاق قبل از اینکه بازسازی ساختمان انجام شود جمع شود و گوشه ای گذاشته شود و بعد از بازسازی مجددا از آن فرش استفاده شود، ما می خواهیم به همین صورت از خاک حفاظت شود. در دنیا با خاک اینطور برخورد می کنند و قبل از اینکه فعالیت معدنی به صورت عملی به اجرا در بیاید لایه ای از خاک نواحی را از روی زمین بر می دارند و در محل مخصوصی نگهداری می کنند تا بعد از انجام فعالیت معدنی در آن نقطه و به پایان رسیدن آن در بحث بازسازی از خاک نباتی به عنوان مهمترین و بهترین گزینه برای بازسازی و احیا استفاده شود. بنابراین خاک بخش مهمی است و به خاطر فعالیت معدنی تخریب اش اجتناب ناپذیر است ولی باید مدیریت شود و کمترین تخریب اتفاق بیفتد. سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف است با همکاری وزارت و سازمان محیط زیست، ارزش اقتصادی خاک و هزینه‌های ناشی از آلودگی و تخریب خاک در زیست بوم (اکوسیستم)های مختلف را در حساب‌های ملی منظور کند و همچنین مکلف به پایش خاک‌های آلوده، شناسایی مواد آلاینده خاک و اشخاص آلوده‌کننده آن و اعلام وقوع وضعیت اضطراری بر اساس حدود مجاز آلودگی خاک و آلاینده‌های ورودی به آن برای کاربری‌های مختلف خاک می‌باشد. در صورت بروز آلودگی خاک، آلوده‌کننده مکلف است مراتب را بلافاصله به نزدیک‌ترین اداره حفاظت محیط زیست اطلاع دهد و با هماهنگی و تأیید اداره مذکور، آلودگی خاک را تا رسیدن به حدود مجاز برطرف کند.
بحث بعدی اثراتی است که فعالیت معدنی روی آب های سطحی دارد، حفاظت از منابع آب سطحی مهم است. در قوانین و مقررات ما که مهمترین اش قانون توزیع عادلانه آب است رعایت یک سری حریم هایی را لازم می دانند و انجام اقدامات پیشگیرانه و کنترل کننده آلودگی توسط یک بهره بردار نیاز است که مورد توجه باشد. سازمان محیط‌زیست با همکاری وزارتخانه‌های نیرو، کشاورزی، جهاد سازندگی، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های ذیربط بررسی و شناسایی کیفیت آب‌های ایران از لحاظ آلودگی اقدام می‌کنند.
دوره و کارگاه آموزشی «مدیریت زیست محیطی معادن روباز مس برپایه قوانین و مقررات کشور»
